Tez-tez verilən suallar

Dövlət Məşğulluq Agentliyi aktiv məşğulluq tədbirlərini təşkil edir, işsiz və işaxtaran şəxslərin sosial müdafiəsi ilə bağlı tədbirlər həyata keçirir, “Məşğulluq haqqında” və “İşsizlikdən sığorta haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunlarının tələblərini yerinə yetirir. Agentlik həmçinin, aidiyyəti dövlət orqanları (qurumları) ilə birlikdə əmək bazarının təhlilinin aparılması və qeyri-formal məşğulluğun qarşısının alınması ilə bağlı nəzarət tədbirlərini həyata keçirir.

Agentliyin iş qrafiki:
Bazar ertəsi - cümə: 09:00-18:00
Şənbə-bazar: Qeyri-iş günü

15 yaşı tamam olmuş hər bir şəxs işaxtaran kimi "E-sosial" portalının mövcud autentifikasiya vasitələrindən (elektron imza, FİN kod) istifadə etməklə "Əmək və məşğulluq" altsistemində (ƏMAS) yerləşdirilmiş "Müraciət-Ərizə"ni dolduraraq təsdiq edir. Müraciət ƏMAS tərəfindən qəbul edildikdən sonra həmin şəxs işaxtaran kimi qeydiyyata alınır. Bu barədə məlumat ƏMAS tərəfindən işaxtaranın elektron kabinetində yerləşdirilir və şəxsin mobil telefonuna məlumat göndərilir. ƏMAS-da işaxtaran kimi qeydiyyata alınmış işi və qazancı olmayan əmək qabiliyyətli yaşda olan əmək qabiliyyətli şəxsə 5 (beş) iş günü müddətində münasib iş təklif etmək mümkün olmadıqda və ya göndəriş verilmiş vakansiyaya qəbul edilməsi işəgötürən tərəfindən imtina edildikdə, eləcə də hərəkətsizliyi halında həmin şəxsin işsiz kimi qeydiyyata alınması barədə qərar qəbul olunur və tərtib olunmuş fərdi məşğulluq vərəqində müvafiq qeydlər aparılmaqla onun şəxsi kabinetinə yerləşdirilir.

Məşğulluq imkanlarının qiymətləndirilməsi (MİQ) – işsiz (işaxtaran) şəxsin əmək bazarında perspektivlərinə və imkanlarına əsasən zəruri dəstəyi müəyyənləşdirməyə imkan verən vasitədir. Qiymətləndirmənin məqsədi işsiz (işaxtaran) kimi müraciət edən şəxslərin şəxsi və peşəkar imkanlarını qiymətləndirərək vətəndaşa əmək bazarının şərtləri daxilində uyğun məşğulluq tədbirini təklif etmək və fərdi məşğulluq proqramının tərtibatında məşğulluq tədbirlərinin ardıcıllığını müəyyənləşdirməkdir. MİQ sorğu əsasında işsiz (işaxtaran) şəxsə təyin olunmuş karyera məsləhətçisi tərəfindən aparılacaqdır. Sorğu nəticəsində vətəndaş 3 meyara əsasən qiymətləndiriləcəkdir: 1. Sosial-demoqrafik göstəriciləri (ailə vəziyyəti, ailədə işləyənlərin sayı, yaşayış şəraiti, sosial müdafiəyə xüsusi ehtiyacı olan şəxs kateqoriyasına aidliyi); 2. Real məşğulluq imkanları (təhsil, iş təcrübəsi, işsizlik müddəti, kompüter bacarıqları, ixtisas ilə bağlı spesifik kompüter bacarıqları, xarici dil bacarıqları, sürücülük vəsiqəsi, digər bacarıqlar, fərdi sahibkarlıq, iş tapma cəhdləri); 3. Əmək bazarındakı gözləntiləri və iddiaları (əməkhaqqı gözləntisi, təhsili və ixtisasının əmək bazarına uyğunluğu, zaman baxımından işə ehtiyac səviyyəsi, ailə vəziyyətinin məşğulluğa təsiri, işə görə yaşayış yerini dəyişmək imkanı)

- Muzdla işləyənlər; - Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə uyğun olaraq işəgötürənlə əmək müqaviləsi bağlayaraq, müvafiq iş yerlərində əmək fəaliyyətini əməkhaqqı müqabilində yerinə yetirən şəxslər; - Mülki-hüquqi xarakterli müqavilələrlə işləyənlər; - Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə uyğun olaraq qarşı tərəflə müqavilə bağlayıb əmək münasibətləri yaratmadan müəyyən haqq müqabilində işləri (xidmətləri) yerinə yetirən şəxslər; - Sahibkarlar, mülkiyyətində kənd təsərrüfatına yararlı torpaq payı olanlar, ailə kəndli təsərrüfatının üzvləri; - Haqqı ödənilən vəzifəyə seçilənlər, təyin və ya təsdiq edilənlər; - Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələrində xidmət edənlər; - Ödənişli fəaliyyətlə məşğul olan ali və orta ixtisas təhsil müəssisələrində əyani təhsil alanlar; - Azərbaycan Respublikasının ərazisində qanuni əsaslarla haqqı ödənilən əmək fəaliyyəti ilə məşğul olan əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər; - Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda qanuni əsaslarla əmək fəaliyyəti ilə məşğul olan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları.

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyində Dövlət Məşğulluq Agentliyinin yerli qurumlarına və ya “DOST” mərkəzlərinə münasib iş üçün və “Məşğulluq haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş hallarda aktiv məşğulluq tədbirləri ilə bağlı müraciət edən və işaxtaran kimi qeydiyyata alınan şəxslər.

İşi və qazancı olmayan, işə başlamağa hazır olub, Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyində Dövlət Məşğulluq Agentliyinin yerli qurumları və ya “DOST” mərkəzlərində işsiz kimi qeydiyyata alınan, əmək qabiliyyətli yaşda olan əmək qabiliyyətli şəxslər.

- “Məşğulluq haqqında” Qanunun 4-cü maddəsinə əsasən məşğul şəxs hesab edildikdə; - “Əmək pensiyaları haqqında” və ya “Sosial müavinətlər haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunları ilə müvafiq olaraq yaşa görə əmək pensiyası və ya yaşa görə müavinət təyin edilməsi üçün əsaslar yarandıqda; - Vəfat etdikdə və ya məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında xəbərsiz itkin düşmüş və ya ölmüş elan edildikdə; - Təqdim olunmuş sənədlərdə və məlumatlarda təhrif olunmuş və ya düzgün olmayan məlumatlar aşkar olunduqda; - İşsiz kimi qeydiyyatdan çıxarılma barədə ərizə təqdim edildikdə; - Ali və orta ixtisas təhsil müəssisəsinə əyani qəbul olunduqda.

- Hərbi və ya alternativ xidmətə, hərbi toplanışlara çağırıldıqda, həmin müddətdə; - Barəsində azadlıqdan məhrumetmə və ya tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiqinə dair məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı olduqda, həmin müddətdə; - İşaxtaran kimi qeydiyyata alındığı tarixdən 2 (iki) il ərzində müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) təklif etdiyi münasib işləri qəbul etmədikdə, 1 (bir) il müddətində.

- Dövlət Məşğulluq Agentliyinin yerli qurumları və ya "DOST" mərkəzlərinin göndərişi əsasında münasib işlə təmin olunduqda; - Vəfat etdikdə və ya məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında xəbərsiz itkin düşmüş və ya ölmüş elan edildikdə; - Təqdim olunmuş sənədlərdə və məlumatlarda təhrif olunmuş və ya düzgün olmayan məlumatlar aşkar edildikdə; - İşaxtaran kimi qeydiyyatdan çıxarılma barədə elektron ərizə təqdim etdikdə.

"Məşğulluq haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunun 4-cü maddəsinə əsasən məşğul hesab edilən şəxslər; - 15 yaşına çatmayanlar; - Təhsil müəssisəsində əyani təhsil alanlar; - “Əmək pensiyaları haqqında” və ya “Sosial müavinətlər haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunları ilə müvafiq olaraq yaşa görə əmək pensiyası və ya yaşa görə müavinət təyin edilmiş şəxslər; - Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinin 74-cü maddəsinin 1-ci hissəsində və 75-ci maddəsinin 2-ci hissəsinin “b” və “c” bəndlərində göstərilən, habelə işsiz və işaxtaran şəxslərin haqqı ödənilən ictimai işlər ilə bağlı əmək münasibətlərinə xitam verildiyi hallar istisna olmaqla, göndəriş əsasında bağlanılmış əmək müqaviləsinə bu müqavilə ilə müəyyən edilmiş müddətdən əvvəl öz təşəbbüsü ilə xitam verən şəxslər, 6 (altı) ay müddətində. İşsiz kimi qeydiyyata alınmayan və ya işsiz kimi qeydiyyatı ləğv olunan şəxs, Məşğulluq filialında işaxtaran kimi qeydiyyatda saxlanılır və işsiz kimi qeydiyyata alınmaq üçün təkrar 1 (bir) aydan sonra müraciət etmək hüququna malikdir. Təqdim edilmiş sənədlərdə təhrif olunmuş və ya yalnış məlumatlar olduğu üçün işaxtaran kimi qeydiyyatı ləğv edilmiş şəxs isə həmin hal aradan qaldırıldıqdan sonra işaxtaran kimi qeydiyyata alınmaq üçün təkrar müraciət etmək hüququna malikdir.

Fərdi məşğulluq proqramı işsiz şəxsin işə düzəlməsinə və əmək bazarına qaytarılmasına kömək məqsədilə hazırlanan aktiv məşğulluq tədbirlərinin konkret həcmini, növünü və icra müddətini müəyyən edən elektron sənəddir. İşsiz şəxsə onunla bağlı fərdi məşğulluq proqramının tərtib edildiyi barədə SMS bildiriş göndərilir və proqram həmin şəxsin işsiz kimi qeydiyyatdan keçərkən “Əmək və məşğulluq” altsistemində formalaşan şəxsi kabinetinə yerləşdirilir. İşsiz şəxs mesaj vasitəsilə göndərilən linkə daxil olaraq onun üçün tərtib olunmuş fərdi məşğulluq proqramını təsdiqləyə və ya ondan imtina edə bilər. Proqram təsdiqləndikdə vətəndaşa növbəti mərhələdə nə etməli olacağı barədə məlumat verilir. Proqramdan imtina etdikdə isə "Məşğulluq haqqında" Qanunun 5.10.4-cü maddəsinə əsasən işsiz kimi qeydiyyatdan müvəqqəti çıxarılır. 5 iş günü müddətində Fərdi Məşğulluq Proqramına münasibət bildirmədikdə isə bu, proqramdan imtina kimi qiymətləndirilir və şəxsin işsiz kimi qeydiyyatı ləğv edilir.

İşsiz (işaxtaran) şəxsin qiymətləndirilməsi ilə əldə edilən nəticələrə uyğun olaraq işsiz (işaxtaran) şəxslə bağlı Fərdi Məşğulluq Proqramı tərtib olunur. Fərdi Məşğulluq Proqramında işsiz (işaxtaran) şəxs üçün uyğun olan məşğulluq tədbirləri, məşğulluq tədbirlərinin ardıcıllığı müəyyənləşdirilir və işsiz (işaxtaran) şəxsin məşğulluğu təmin olunanadək mümkün olan bütün dəstək tədbirləri həyata keçirilir.

Özünüməşğulluq şəxsin müstəqil surətdə və yaxud dövlətin dəstəyi ilə özünü işlə təmin etməsi deməkdir. Aztəminatlı ailələrin sosial rifahını yüksəltmək məqsədilə sosial siyasət sahəsində Özünüməşğulluq tədbirlərinə xüsusi yer ayrılır. Bu proqram çərçivəsində aztəminatlı ailələrə fərdi təsərrüfatlarının təməlini qoymaq və ya inkişaf etdirmək üçün dövlət vəsaiti hesabına birbaşa natura şəklində mal, material və digər əmlakın verilməsi ilə (nağd vəsait olmamaq şərti ilə) dəstək göstərilir.

Özünüməşğulluq proqramında iştirak bir neçə mərhələdən ibarətdir. - İlk növbədə Dövlət Məşğulluq Agentliyinin yerli qurumlarında və "DOST" Mərkəzlərində qeydiyyata alınmaq lazımdır. - Məşğulluq orqanlarında qeydiyyata alınmış və özünüməşğulluq fəaliyyətini qurmaq üçün potensial imkanlara malik şəxslər müəyyən olunur və biznesin təşkili ilə bağlı təlim kurslarına cəlb edilirlər. Təlim kurslarında iştirakçılar biznes fəaliyyətinin təşkili ilə əlaqədar zəruri bilik və bacarıqlara yiyələnirlər. - Kursları başa vuran şəxslərin hazırladıqları biznes plan üzrə qiymətləndirilməsi həyata keçirilir. Qiymətləndirmə zamanı biznes-planları uğurlu hesab edilən şəxslər aktivlərlə təmin olunurlar. Bu aktivlər bir il müddətində müqavilə əsasında verilir və bu müddət ərzində müvafiq monitorinq işləri həyata keçirilir. - Müqavilə müddətinin sonunda həmin şəxsin fəaliyyəti təqdim edilmiş biznes-plana uyğun olduqda verilmiş əmlak özünüməşğulluğa cəlb olunmuş şəxsin mülkiyyətinə verilir.

- Ünvanlı dövlət sosial yardımı alanlara; - Əlilliyi olan şəxslərə; - Şəhid ailəsinin üzvlərinə; - Bir ildən artıq işsiz kimi qeydiyyatda olanlara; - Pensiya yaşına iki ildən az qalmış şəxslərə; - Cəzaçəkmə yerlərindən azad edilmiş şəxslərə.

Haqqı ödənilən ictimai işlər müvəqqəti məşğulluğun təmin edilməsi məqsədilə “Məşğulluq haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq təşkil edilən ilkin peşə hazırlığının olmasını tələb etməyən ictimai faydalı xarakter daşıyan iş yerləridir. “Məşğulluq haqqında” Qanunun müvafiq maddəsinə uyğun olaraq işsiz kimi qeydiyyata alınan şəxslər, habelə il ərzində müvafiq inzibati ərazi vahidi üzrə haqqı ödənilən ictimai işlərə cəlb olunan işsiz şəxslərin 20 faizindən çox olmamaq şərtilə işaxtaran şəxslərin ödənişli ictimai işlərə cəlb olunması təşkil edilir.

Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə uyğun olaraq ictimai işlərə cəlb edilən şəxslərlə müddətli əmək müqaviləsi bağlanır. Əmək müqaviləsinə uyğun olaraq faktiki yerinə yetirilən işə görə, ölkə üzrə müəyyən edilən minimum əməkhaqqı məbləğindən az olmamaq şərti ilə həmin şəxslərə əməkhaqqı təyin edilir.

Dövlət Məşğulluq Agentliyi tərəfindən işaxtaran və işsiz şəxslərin məşğulluğunun təmin edilməsi məqsədilə onlar üçün əmək bazarının tələblərinə uyğun peşələr üzrə peşə hazırlığı kursları təşkil edilir. Peşə hazırlığı - işaxtaran və işsiz şəxslərin əmək bazarının tələbatına uyğun olaraq təhsil müəssisələrində ixtisasa (peşəyə) və ya yeni ixtisasa (peşəyə) yiyələnmək üçün yenidən hazırlıq, ixtisasartırma istiqamətlərində təhsil almasıdır.

Peşə hazırlığına cəlb olunmaq istəyən şəxslər yaşadıqları ərazi üzrə Məşğulluq filiallarına və ya “DOST” Mərkəzlərinə yaxınlaşmaqla qeydiyyatdan keçə bilərlər.

- İşaxtaran və işsiz şəxslər lazımi peşə və ya ixtisası olmadığına görə onlar üçün münasib iş seçmək mümkün olmadıqda; - İşaxtaran və işsiz şəxs əvvəlki peşə üzrə işləmək qabiliyyətini itirdikdə.

“Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 24.2-ci maddəsinə və “Peşə təhsili haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 9.9-cu maddəsinə uyğun olaraq, peşə hazırlığı işaxtaran və işsiz şəxslərin əlavə təhsili, o cümlədən peşənin öyrənilməsi, ixtisasın artırılması, yenidən hazırlıq, yaşlıların təhsili və digər təhsil istiqamətləri üzrə müvafiq kurslarda 6 ayadək müddətdə həyata keçirilir.

İşsiz şəxslərin, mülkiyyətində kənd təsərrüfatına yayarlı torpaq payı olub, digər məşğulluğu olmayan şəxslər, habelə il ərzində müvafiq inzibati ərazi vahidi üzrə peşə hazırlığına cəlb olunan işsiz şəxslərin 20 faizindən çox olmamaq şərtilə işaxtaran şəxslərin peşə hazırlığı müvafiq qurum tərəfindən ödənişsiz təşkil olunur. Peşə hazırlığının təşkili zamanı: - 3 ildən artıq işləməyənlər; - Peşəsi (ixtisası) olmayanlar; - Habelə şəhid ailəsinin üzvləri üstün hüquqa malikdirlər.

Peşə hazırlığı, Dövlət Məşğulluq Agentliyinin tabeliyində Peşə Hazırlığı Mərkəzlərində, eləcə də Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2019-cu il 7 iyun tarixli 261 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “İşaxtaran və işsiz şəxslərin peşə hazırlığının təşkili Qaydası”nın 1.5. maddəsinə uyğun olaraq Dövlət orqanları, bələdiyyələr, hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən təsis edilən əlavə təhsili həyata keçirən müəssisələrdə (universitetlər, institutlar, mərkəzlər və s.) həyata keçirilir.

Peşə hazırlığına cəlb olunmuş işsiz şəxslərə təhsil aldıqları dövrdə “Məşğulluq haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunun 29.1-ci maddəsinə uyğun olaraq minimum aylıq əmək haqqı məbləğinin 50%-i qədər təqaüd ödənilir.

Peşə hazırlığına cəlb olunmaq üçün müraciət etmiş işaxtaran və ya işsiz şəxslərin bilik və bacarığı qiymətləndirilir, seçdiyi peşə və ya ixtisas üzrə peşə hazırlığına uyğunluğu müəyyən olunur. Eyni zamanda peşə hazırlığına müraciət zamanı işaxtaran və ya işsiz şəxsin təhsili, sağlamlıq vəziyyəti, iş təcrübəsi də nəzərə alınır.

Peşə hazırlığını başa çatdırmış və ixtisas imtahanını müvəffəqiyyətlə vermiş müdavimlərə əlavə təhsilin məzmununa uyğun olaraq peşə hazırlığını həyata keçirən müəssisə tərəfindən möhürlə təsdiq edilmiş diplom, sertifikat və digər sənəd verilir.

Sizin peşə hazırlığına cəlb olunmanız üçün göndərişiniz tədris müəssisələrinin səmərəliliyi və nəticəliliyi üzrə müəyyən olunan növbəliliyə əsasən verilir. Bu zaman müraciət etdiyiniz aktual peşələr arasında növbəlilikdə öndə olan tədris müəssisəsinə göndərişiniz veriləcək. Bu səbəbdən iştirakçı müəssisəni özü seçə bilməz.

Peşə hazırlığını bitirdikdən sonra sizin imtahan nəticələriniz nəzərə alınmaqla həm peşə hazırlığını həyata keçirən tədris müəssisəsi tərəfindən əməkdaşlıq etdikləri işəgötürənlərə tövsiyə etməklə, həm də Dövlət Məşğulluq Agentliyi tərəfindən münasib işə (təhsilinizə, ixtisasınıza, əvvəlki peşəniz üzrə təcrübənizə, səhhətinizə, təklif edilən iş yerinə ictimai nəqliyyatla gedib-gəlməsi mümkünlüyü nəzərə alınan işlər) göndəriş verməklə işlə təmin olunmanıza dəstək göstərilir. Lakin münasib işə göndərişin verilməsi üçün öncəliklə "Əmək və məşğulluq" altsistemində işəgötürənlər tərəfindən müvafiq vakansiyaların elan olunması və vakansiya üzrə işə qəbul üçün aparılan qiymətləndirmədən uğurla keçməyiniz lazımdır.

Dövlət Məşğulluq Agentliyinin Regional Məşğulluq filialları, DOST Mərkəzlərinə müraciət etməklə və ya DOST Çağrı mərkəzinin qaynar xəttinə (142) zəng edərək müvafiq məlumatı əldə edə bilərsiniz.

Müraciət etdiyiniz peşə üzrə hazırlıq kursları aktualdırsa, kursun başlaması müraciət edən şəxslərin sayından və qrupların tamamlanma tezliyindən asılı olaraq dəyişir. Qrupların tamamlanma prosesi müraciət edən şəxslərin qiymətləndirmə nəticələrində asılı olaraq dinamik qaydada dəyişdiyi üçün kursun başlama tarixi və ya aktuallığı barədə məlumatı Dövlət Məşğulluq Agentliyinin Regional Məşğulluq filialları və DOST Mərkəzlərinə müraciət etməklə əldə edə bilərsiniz.

Sığorta ödənişinin verilməsi aşağıdakı hallarda dayandırılır: - Sığorta ödənişi alan şəxs işlə təmin edildikdə; - Sığorta ödənişi alan şəxs fərdi məşğulluq proqramını üzrlü səbəblər olmadan icra etmədikdə; - Sığorta ödənişi alan şəxsin sığorta ödənişinin ödənilmə müddəti başa çatdıqda; - Sığorta ödənişi alan şəxs üzrlü səbəblər olmadan fərdi məşğulluq proqramının icrası barədə hesabat təqdim etmədikdə; - Sığorta ödənişi alan şəxs ona təklif olunan iki münasib işdən, peşə hazırlığından və ya əlavə təhsildən imtina etdikdə; - Sığorta ödənişi alan şəxs sığorta ödənişi aldığı dövrdə ƏMAS-a məlumat vermədən işə düzəldikdə; - Sığorta ödənişi alan şəxs ƏMAS vasitəsilə işsiz kimi qeydiyyata alınma və ya yenidən qeydiyyata alınma şərtlərini və müddətlərini pozduqda; - Sığorta ödənişi alan şəxs qanunla müəyyən olunmuş qaydada işə bərpa edildikdə; - Sığorta ödənişi alan şəxs ali və orta ixtisas təhsil müəssisəsinə qəbul olunduqda; - Sığorta ödənişi alan şəxs hərbi və ya alternativ xidmətə, hərbi toplanışlara çağırıldıqda; - Sığorta ödənişi alan şəxsin barəsində azadlıqdan məhrumetmə və ya tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiqinə dair məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı olduqda; - Sığorta ödənişi alan şəxsə “Əmək pensiyaları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə yaşa görə əmək pensiyası təyin edilmək üçün əsaslar yarandıqda; - Sığorta ödənişi alan şəxsə “Sosial müavinətlər haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə yaşa görə müavinət təyin edilmək üçün əsaslar yarandıqda; - Sığorta ödənişi alan şəxs tərəfindən təqdim olunmuş sənədlərdə təhrif olunmuş və ya qanuna uyğun olmayan məlumatlar aşkar olunduqda; - Sığorta ödənişi alan şəxs vəfat etdikdə və ya məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı əsasında xəbərsiz itkin düşmüş və ya ölmüş elan edildikdə; - Sığorta ödənişini alan şəxs tərəfindən işsiz kimi qeydiyyatdan çıxarılma barədə ərizə təqdim edildikdə.

- İşəgötürən ləğv edildikdə; - Ştat ixtisar edildikdə; - Və ya müddətli əmək müqaviləsinin müddətinin qurtarması nəticəsində əmək münasibətlərinə xitam verilmiş və işsiz kimi qeydiyyata alınmış sığortaolunanlar işsizlikdən sığorta ödənişini almaq hüququna malikdirlər.

İşaxtaranlar və işsiz şəxslərin məşğulluğunu təmin etmək və işəgötürənləri həvəsləndirmək məqsədi ilə işəgötürənin vakansiya bankına təqdim olunmuş boş iş yeri üzrə işçinin əməkhaqqının bir hissəsinin müəyyən edilmiş qaydada Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən maliyyələşdirilən iş yeri.

Dövlət Məşğulluq Agentliyinin yerli qurumları və ya “DOST” mərkəzinin göndərişi əsasında işə qəbul olunmuş şəxslərin əməkhaqlarının qaydalara əsasən nəzərdə tutulmuş hissəsinin ödənilməsidir.

Dövlət Məşğulluq Agentliyinin yerli qurumlarında və ya “DOST” mərkəzlərində işsiz kimi qeydiyyata alınmış şəxslərin bu proqramda iştirak etmək hüququ vardır.

Əlilliyi olan şəxslər, o cümlədən sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlar; Şəhid ailəsi üzvləri; Gənclər; Cəzaçəkmə müəssisəsindən azad olmuş şəxslər; Bir ildən artıq işsiz kimi qeydiyyatda olan şəxslər.

Dövlətə və bələdiyyəyə məxsus hüquqi şəxslər olmayan; Son 1 (bir) ildə fəaliyyətdə olan; Dövlət Məşğulluq Agentliyi tərəfindən əmək bazarının təhlili əsasında müəyyən edilən prioritet iqtisadi sahələr və peşələr (ixtisaslar) üzrə vakansiyası olan və ya yeni vakansiya yaradan.

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin “Mərkəzləşdirilmiş elektron informasiya sistemi”nin (bundan sonra – MEİS) “Əmək və məşğulluq” altsistemində “Sosial iş yerlərində işçilərin əməkhaqqının bir hissəsinin Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən maliyyələşdirilməsi” Qaydasının 1 nömrəli əlavəsinə uyğun olaraq “Sosial iş yerlərində işçilərin əməkhaqlarının maliyyələşdirilməsi üçün Ərizə”ni dolduraraq təsdiq edir.

Elektron formada göndərilmiş müraciət qeydiyyata alındıqdan sonra 10 (on) iş günü ərzində həmin işəgötürənin bu proqramda iştirakının mümkünlüyü Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyində Dövlət Məşğulluq Agentliyi və “DOST” mərkəzləri tərəfindən araşdırılır.

Dövlət Məşğulluq Agentliyinin müqavilə imzaladığı işəgötürənlərə sosial iş yerlərinə göndərişin verilməsi və göndərişə münasibətdə işəgötürənin qərarının təqdim edilməsinə əsasən işaxtaran tərəfindən qəbul edilmiş münasib iş təklifi əsasında “DOST” mərkəzinin səlahiyyətli şəxsi tərəfindən gücləndirilmiş elektron imza ilə təsdiq edilmiş vakansiyaya göndəriş və işaxtaranın fərdi məşğulluq vərəqindən çıxarış ƏMAS tərəfindən elektron qaydada işəgötürənə göndərilir və işaxtaranın şəxsi kabinetində yerləşdirilir. İşəgötürən “DOST” mərkəzinin təqdim etdiyi göndərişə əsasən işaxtaranın vakansiya üzrə işə qəbulundan imtina etməsi və ya vakansiyaya uyğun işlə təmin etməsi ilə bağlı qərarı barədə göndərişdə müvafiq qeydlər aparır və bu barədə məlumatı ƏMAS-a daxil edərək, gücləndirilmiş elektron imzası ilə təsdiqləyir.

- İşəgötürənlərə yarmarka iştirakçıları arasından lazımi kadr seçmək, həmçinin işaxtaranlarla birbaşa müsahibələr keçirmək imkanının yaradılması; - İşsiz və işaxtaran şəxslərin aktiv əmək bazarı proqramları, vakant iş yerləri barədə məlumatlandırılması, iş axtarışı üsulu, əmək bazarında özünü təqdimetmə, peşə istiqamətinin seçilməsi ilə bağlı məsləhətlər verilir.

- karyera imkanları, əmək bazarı və peşələr haqqında məlumatlar verilir; - peşə seçiminə istiqamətləndirilir; - peşə hazırlığına cəlb edilir; - haqqı ödənilən ictimai işlərə cəlb edilir; - iş yerlərinə göndəriş verilir.

- İşsiz və işaxtaran vətəndaşlar; - İşəgötürənlər.

Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları, Azərbaycan Respublikasında yaşayan əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər.

İşəgötürənlər tərəfindən vakansiya bankına boş iş yerləri barədə məlumat 5 iş günü müddətində yerləşdirilməlidir.

İşəgötürənlər işsiz və ya işaxtaran şəxslərin müvafiq vakansiya üzrə müraciətinə 5 iş günü müddətində baxıb müsbət və ya mənfi geridönüş etməlidir.

Əmək müqaviləsi və ya mülki hüquqi müqavilə bağlanılmadan müəyyən fəaliyyətin yerinə yetirilməsi, sahibkarlıq fəaliyyətinin və mülkiyyətində olan kənd təsərrüfatına yararlı torpaqdan istifadənin rəsmiləşdirilmədən həyata keçirilməsi, eləcə də yerli özünüidarəetmə orqanlarında uçota durmadan ailə kəndli təsərrüfatının təşkili nəticəsində qazanc (gəlir) əldə edilməsidir.

Sosial müdafiəyə xüsusi ehtiyacı olan şəxslər: 20 yaşadək gənclər, yetkinlik yaşına çatmamış bir və ya daha çox uşağını təkbaşına böyüdən, 5 və daha artıq olan, habelə 18 yaşınadək əlilliyi müəyyən edilmiş uşaqları tərbiyə edən valideynlər, pensiya yaşına 2 ildən az qalmış şəxslər, əlilliyi olan şəxslər, cəzaçəkmə yerlərindən azad edilmiş vətəndaşlar, məcburi köçkünlər, şəhid ailəsi üzvləri

Kvotanın miqdarı müvafiq inzibati ərazi vahidində əmək bazarındakı vəziyyətdən asılı olaraq, müəssisələrdəki işçilərin orta siyahı sayının 5 faizindən çox olmamaq şərti ilə müəyyən edilir. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qurum tərəfindən göndəriş verilmiş sosial müdafiəyə xüsusi ehtiyacı olan və işə düzəlməkdə çətinlik çəkən şəxsləri onlar üçün kvota üzrə müəyyən olunmuş iş yerlərinə qəbul etməyən işəgötürənlər qanunla müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyət daşıyırlar.

Azərbaycan Respublikasında işaxtaran və işsiz şəxslərin işə düzəlməsində, habelə Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının xarici ölkələrdə işə düzəlməsində vasitəçilik fəaliyyəti yalnız hüquqi şəxslər tərəfindən həyata keçirilir. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qurum işədüzəltmədə vasitəçilik fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi şəxslərin reyestrini elektron formada aparır.